Επάγγελμα με προοπτικές η εργοθεραπεία

Επαγγελματικός προσανατολισμός
Το επάγγελμα του εργοθεραπευτή προσελκύει όλο και περισσότερους υποψηφίους των πανελληνίων εξετάσεων. Το γεγονός ότι υπάρχει μόλις ένα τμήμα στην Ελλάδα αλλά και ο περιορισμένος αριθμός των εισακτέων αποτελούν δυο παράγοντες που ερμηνεύουν τις πολύ καλές προοπτικές που έχουν οι εργοθεραπευτές στην αγορά εργασίας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το εν λόγω τμήμα το δήλωσαν στο μηχανογραφικό τους 16389 υποψήφιοι όλων των κατηγοριών από το ημερήσια και εσπερινά λύκεια ενώ 590 είχαν την εργοθεραπεία ως πρώτη τους επιλογή.

Γράφει ο Καλόγηρος Βασίλειος*

Χαρακτηριστικό μάλιστα της υψηλής ζήτησης του τμήματος είναι ότι υπάρχουν σπουδαστές που έχουν τελειώσει ιατρική, ψυχολογία και εισήχθησαν στο τμήμα μέσω κατατακτηρίων εξετάσεων (5/3/2013.αριθμ.πρωτ.334)

Τι είναι όμως η εργοθεραπεία; Τι ακριβώς κάνει ένας εργοθεραπευτής;

Hεργοθεραπεία είναι η θεραπεία μιας διαταραχής μέσω σωματικού έργου, μιας δραστηριότητας, όπως είναι η ζωγραφική ή το παιχνίδι με αυτοκινητάκια. Σε πρώτη φάση ο εργοθεραπευτής εφαρμόζει την κατάλληλη μέθοδο αξιολόγησης (παρατήρηση, συνέντευξη, σταθμισμένες και μη σταθμισμένες δοκιμασίες κλπ) ώστε να εκτιμήσει τις ικανότητες και τις δυσκολίες του ατόμου στην εκτέλεση των καθημερινών του Έργων και δραστηριοτήτων (αυτοφροντίδα, παραγωγικότητα, ψυχαγωγία...) καθώς και τους παράγοντες (δεξιότητες του ατόμου και περιβαλλοντικά στοιχεία) που οδηγούν στις δυσκολίες αυτές. Ακολούθως Θέτει στόχους και σχεδιάζει την παρέμβαση σε συνεργασία με τον πελάτη/ ασθενή και την οικογένεια του, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του τμήματος ο απόφοιτος θα είναι σε θέση να επιλέξει, αναλύσει, διαβαθμίσει και προσαρμόσει θεραπευτικά μέσα, μεθόδους και τεχνικές.

Παράλληλα έχει τη γνώση να σχεδιάσει, κατασκευάσει, εφαρμόσει κα ναι παρέχει ειδικά βοηθήματα ώστε να διευκολύνει τη συμμετοχή του πελάτη στα έργα και τις δραστηριότητες της καθημερινής του ζωής. Επίσης εκτιμά και να τροποποιεί το περιβάλλον (κοινωνικό, φυσικό...) ώστε να διευκολύνει την ενεργητική συμμετοχή του πελάτη στο περιβάλλον της επιλογής του.

Με λίγα λόγια ο εργοθεραπευτής αφού εντοπίσει το πρόβλημα θα θέσει στόχους, επιλέγοντας τις κατάλληλες δραστηριότητες ώστε να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του ασθενούς.

Πώς μπορεί να γίνει κάποιος εργοθεραπευτής;

Για να εργαστεί κάποιος ως εργοθεραπευτής θα πρέπει να εισαχθεί στο μοναδικό μέχρι στιγμής τμήμα στην Ελλάδα, στο τμήμα Εργοθεραπείας του ΑΤΕΙ Αθηνών. Ο υποψήφιος που ενδιαφέρεται να ακολουθήσει το επάγγελμα αυτό θα πρέπει να είναι μαθητής της θετικής κατεύθυνσης ή εάν είναι από θεωρητική ή τεχνολογική να επιλέξει ως μάθημα επιλογής τη βιολογία γενικής εκπαίδευσης ώστε να έχει το δικαίωμα να δηλώσει και το τρίτο επιστημονικό πεδίο όπου εντάσσεται και η εργοθεραπεία.

Μαθήματα που παρακολουθούν οι φοιτητές του τμήματος

Το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος περιλαμβάνει βασικά γνωστικά αντικείμενα ανθρωπιστικών και βιολογικών επιστήμων, όπως η ψυχολογία, η κοινωνιολογία, η ανατομία και η φυσιολογία καθώς και η μελέτη της ψυχιατρικής, της νευρολογίας, της ορθοπεδικής, της χειρουργικής, και της παθολογίας. Επίσης παρακολουθούν μαθήματα της επιστήμης της εργοθεραπείας και μαθήματα διοίκησης επιχειρήσεων ώστε να είναι σε θέση να οργανώσουν ένα εργαστήριο εργοθεραπείας.

Ασθενείς και εργοθεραπεία
Όπως μας δήλωσε ο εργοθεραπευτής κ. Βασιλειάδης Όμηρος ανάγκη εργοθεραπείας μπορεί να έχουν τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες και τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Ανάλογα με την ομάδα ατόμων ή το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η επιστήμη αυτή χωρίζεται σε:

- Ψυχιατρική εργοθεραπεία (ενήλικες και παιδιά που αντιμετωπίζουν καταστάσεις όπως κατάθλιψη, διαταραχή συμπεριφοράς, αλκοολισμός, διαταραχές πρόσληψης τροφής, εξάρτηση από ναρκωτικά κλπ)
- Γηριατρική εργοθεραπεία (την έχουν ανάγκη ηλικιωμένοι με ασθένειες του γήρατος όπως εγκεφαλικά επεισόδια, νόσος του Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας, άνοιες, ρευματολογικά νοσήματα, σωματική κόπωση, κατάγματα, ακρωτηριασμοί, αλλά και ψυχιατρικές διαταραχές όπως κατάθλιψη , ψύχωση κλπ)
- Νευρολογική – Ορθοπεδική εργοθεραπεία ( ασθενείς με εγκεφαλικά επεισόδια, όγκους, Parkinson, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις κ.α)
- Παιδιατρική εργοθεραπεία (εντάσσονται οι περιπτώσεις των παιδιών που εμφανίζουν καταστάσεις όπως σύνδρομο Down, αυτισμό, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή ,μαθησιακές δυσκολίες – δυσλεξία, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητα ,νοητική υστέρηση κ.α )

Χώροι εργασίας

Ο κ. Βασιλειάδης μας δήλωσε ότι ένας απόφοιτος του τμήματος εργοθεραπείας μπορεί να εργαστεί σε Κέντρα Ανοιχτής προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ),Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ), ιδιωτικές μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων. Επίσης μπορεί να εργαστεί σε Νοσοκομεία, Ιδρύματα για παιδιά με ειδικές ανάγκες, εξειδικευμένα Κέντρα Αποκατάστασης, στην εκπαίδευση, σε κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης – απασχόλησης, Θεραπευτικές Κοινότητες τοξικοεξαρτημένων ατόμων, παιδικούς σταθμούς, κατασκηνώσεις, ιδρύματα αγωγής ανηλίκων, φυλακές κ.α. Φυσικά μπορεί να ανοίξει και το δικό του κέντρο εργοθεραπείας. Με λίγα λόγια μπορεί ο εργοθεραπευτής να δραστηριοποιηθεί τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

Συγγενείς ειδικότητες-κατατακτήριες

Η ειδική αγωγή, η λογοθεραπεία, η φυσικοθεραπεία και η ψυχολογία είναι συγγενείς ειδικότητες με την εργοθεραπεία καθώς απευθύνονται στην ίδια περίπου κατηγορία ασθενών και δανείζονται στοιχεία η μία επιστήμη από την άλλη. Μαθητές λοιπόν που θα ήθελαν να εισαχθούν στο τμήμα ψυχολογίας ή ειδικής αγωγής άλλα δεν τα κατάφεραν θα μπορούσαν να έχουν υπόψη τους το τμήμα της εργοθεραπείας. Άλλωστε μετά την αποφοίτησή τους από την εργοθεραπεία θα μπορούσαν να δώσουν κατατακτήριες στο τμήμα της Ψυχολογίας με περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας από έναν απόφοιτο άλλου τμήματος ΑΕΙ, αφού στους αποφοίτους των ΤΕΙ αναλογούν διπλάσιες θέσεις (5% των θέσεων του τμήματος έναντι 2% για τους πτυχιούχους ΑΕΙ).

Προβλήματα των εργοθεραπευτών

Ο κ. Βασιλειάδης στην επικοινωνία που είχαμε μαζί του, έθιξε και ένα μεγάλο πρόβλημα που έχουν οι εργοθεραπευτές. Όπως μας δήλωσε το κράτος καλύπτει ένα μικρό ποσό του κόστους μιας εργοθεραπείας με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς και γονείς παιδιών που χρήζουν εργοθεραπείας να αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος. Χαρακτηριστικά μας είπε ότι το πόσο που καλύπτει το δημόσιο είναι 1,23 ευρώ, την ώρα που το αντίστοιχο ποσό για τους φυσικοθεραπευτές είναι 15 ευρώ.

Ανεργία

Στο δημόσιο τομέα και ειδικά στα νοσοκομεία είναι ελάχιστες οι θέσεις εργασίας για τους εργοθεραπευτές. Σε παλιότερη επικοινωνία μας με το σύλλογο εργοθεραπευτών Β.Ελλάδας μας είχαν αναφέρει ότι οι θέσεις στα νοσοκομεία είναι καλυμμένες σε ποσοστό 90%. Ωστόσο έχουν πολύ καλές προοπτικές στον ιδιωτικό τομέα. Όπως μας ανέφεραν από το Σύλλογο Ελλήνων Εργοθεραπευτών απ’ όσο γνωρίζουν οι ίδιοι δεν υπάρχει έως σήμερα ανεργία στον κλάδο τους. Μάλιστα πολλοί εργοθεραπευτές ανοίγουν κέντρα μόνοι τους ή σε συνεργασία με άλλους επαγγελματίες όπως οι ψυχολόγοι ή οι λογοθεραπευτές κ.α. Επίσης σε ανακοίνωση του τμήματος με ημερομηνία 5-3-2013 αναφέρεται ότι οι απόφοιτοί του παρουσιάζουν μεγάλη επαγγελματική απορρόφηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε μελέτη απορρόφησης των αποφοίτων ΤΕΙ των ετών 1997-2001 στα επαγγέλματα πρόνοιας, στα οποία εντάσσεται η εργοθεραπεία, η ανεργία ήταν μόλις 3%.

*Καλόγηρος Βασίλειος
Υπ.Διδάκτωρ Π.Θ